donderdag 3 januari 2019

Van winst in de zorg wordt de patiënt echt niet beter Opinie Doeke Post– 18:10, 19 december 2018 (Trouw)

opinie
De zorg voor patiënten moet centraal staan in de zorg, niet het maken van winst, aldus Doeke Post, emeritus hoogleraar sociale geneeskunde.

In de huidige setting in het ziekenhuis komt het voor dat specialisten erop worden gewezen dat zij niet voldoende geld inbrengen. Hij of zij, bijvoorbeeld werkend als kinderarts in loondienst, kost meer dan het werk opbrengt. De arts krijgt te horen: u laat te weinig kinderen in het ziekenhuis opnemen. Of men vindt dat een specialist ze te snel weer terugstuurt naar de huisarts zonder hen terug te laten komen .
Arno Rutte, Tweede-Kamerlid voor de VVD, pleit voor het mogelijk maken van winst in de zorg (Trouw, 4 december). Dat geeft voor de zorg meer financiële armslag omdat aandeelhouders dan daarin kunnen investeren. Nergens in deze discussie hoor ik iets over het nut voor de patiënt of over eventuele bijwerkingen van dit principe die schade voor de patiënt zouden kunnen opleveren.

Productie verhogen

In mijn boek ‘De derde Weg’ uit 2009 houd ik een fel pleidooi tegen de marktwerking in de zorg. Ik pleit daarin voor de kwaliteit als leidend voor de zorg en niet het geld als stimulans. Toen al wees ik erop dat marktwerking de patiënt schade kan berokkenen. Immers in de marktgerichte zorg moet er winst worden gemaakt en dat kan alleen maar door de productie te verhogen. Dat betekent meer patiënten, meer onderzoek, meer opnames en meer behandeling.
Uit onderzoek dat ik verrichtte in die tijd over de ‘interdoktervariatie’, dus het verschil in handelen van dokters bij dezelfde ziekte, bleek dat de ene arts veel meer doet dan de andere. En we weten ook uit onderzoek dat het te veel doen schade kan opleveren veroorzaakt door artsen.
Dokters doen nogal eens te veel omdat ze minder doen gevaarlijk vinden. Ze willen voorkómen dat ze iets over het hoofd zien, of ze doen het omdat ze werken in een omgeving waar winst maken, productieverhoging, een issue is. We zien dat nu ook heel duidelijk als we naar de advertenties en ‘voorlichtingsartikelen’ van ziekenhuizen in de krant kijken. Die hebben als doel patiënten naar het ziekenhuis te lokken.
Een kinderarts die zegt dat een kind niet in het ziekenhuis hoort als dat niet strikt noodzakelijk is, heeft wat mij betreft helemaal gelijk. Ook voor kwetsbare ouderen is dat van toepassing. Immers hoe vaak zien we niet dat er bij deze groep patiënten ziekenhuisinfecties optreden en dat de patiënt daardoor soms slechter uit het ziekenhuis komt dan dat hij er in is gegaan?
Wellicht moeten we ons veel meer gaan focussen op het doel van de geneeskunde: het beter maken van de patiënt. Dat doel is niet: winst maken en ervoor zorgen dat de aandeelhouders hun dividend krijgen. Dat laatste stimuleert de productie en dat is beslist geen garantie voor betere zorg voor patiënten.

Behoefte aan zorg

De zorg is geen markt en zou een publieke voorziening moeten zijn. Nee, we moeten niet terug naar de situatie in de vorige eeuw, maar wel naar het model van een door de overheid gestuurde voorziening.
Die voorziening moet gebaseerd zijn op de behoefte aan zorg in een bepaalde regio. Als die behoefte er is, mag een ziekenhuis niet failliet kunnen gaan. De patiënt mag niet de dupe worden van de winst in de zorg.

Lees ook: 

Ziekenhuizen kunnen goedkoper uit zijn bij winstuitkeringen

Winst en zorg, die combinatie zorgt al snel voor verhitte koppen bij voor- en tegenstanders. Vandaag probeerde VVD-Kamerlid Arno Rutte het idee voor winstuitkeringen in ziekenhuizen op te warmen. Wat zijn de voor- en nadelen van winst in ziekenhuizen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten